Eryngium serbicum Panč. 1856

= Eryngium digitatum Panč. in sched. ap. Panč. 1856

Pun naziv taksona:

Eryngium serbicum Panč., Verh. Zool.-Bot. Ges. Wien. 6: 520 (1856)

Pančić, J.: Verzeichniss der in Serbien wildwachsenden Phanerogamen, nebst den Diagnosen einiger neuer Arten. Von Joseph Pančić, M. D. Professor der Naturgeschichte und Agronomie am furstl. serb. Lyceum in Belgrad. - Verhandlungen des Zoologisch-botanischen Vereins in Wien, Wien, 1856, Band VI, pp. 475 - 598.

Locus classicus: Dobrača kod Kragujevca (Pančić 1856: 520).

Typus?: Vis, Pančić 6331, 1880, BEOU!

Opis: Višegodišnja biljka, visine 40-75 cm. Stabljika u gornjem delu sa kratkim granama. Dok je mlada biljka je zelene boje, kasnije je plavičasta. Prizemni listovi na dugačkim drškama, perasto deljeni na 5-7 linearnih, vrlo dugih režnjeva, po obodu sa bodljama čija je nervatura paralelna; listovi na stabljici sa kratkim drškama, prstasto usečeni na 5-7 bodljikavih listića; gornji listovi sedeći, sitni. Cvetovi skupljeni u glavičastu cvast, veličine do 1,5 cm. Listići involukruma zašiljeni, često pri osnovi prošireni, sa 1-2 para bodlji. Krunični listići plavičasti. Čašični listići 2-3 cm dugački, jajasto-lancetasti, kratko zašiljeni.

Opšte rasprostranjenje: Endemit centralnog dela Balkanskog poluostrva, (Srbija i Albanija) . Rasprostranjenje u Srbiji: Dobrača kod Kragujevca, Kopaonik, Stolovi, iznad železničke stanice Dobre Strane, Studena planina, Vilovo kod Kraljeva, Rogozna, Cerovak kod Kraljeva, Stolovi u dolina Ibra, Ibarska klisura kod Ušća, okolina Niša, Pirot-Osmakovo, Crnoklišta

Stanište: raste na skeletnim zemljištima na suvim i sunčanim kamenjarima i kamenjarskim pašnjacima na serpentinskoj podlozi, na rubovima svetlih borovih šuma i šikara. Tako je na Stolovima nalazimo u rasponu od 600 do 800 m nadm. visine. U zajednici Bromus fibrosus-Chrysopogon gryllus učestvuje sa značajnim stepenom stalnosti.

Ostalo: Međunarodno značajna vrsta vaskularne flore Jugoslavije. Prema IUCN kategorizaciji stepena ugroženosti označena je kao ranjiva (VU) vrsta. Obuhvaćena je i Evropskom Crvenom listom. Na kamenitim površinama negativno dejstvo naročito na klijance vrši sitna stoka ispašom. Tendencije promene brojnosti nisu praćene, ali se može reći da se broj jedinki na jedinici površine konstantno održava.